Voor professionals: Pedagogisch klimaat

Gedrag is slechts het topje van de ijsberg. Onder dat gedrag ligt vaak een behoefte of een signaal. De kunst is om dat te doorzien. Want het kind heeft geen gedragsprobleem, het heeft te maken met een context die nog niet goed afgestemd is op zijn of haar behoeften.

Ieder kind verdient het om écht gezien en gehoord te worden. Inclusief onderwijs gaat niet over grote beleidsveranderingen, maar over kleine, bewuste keuzes die een wereld van verschil maken in de klas. Door anders te kijken naar gedrag – niet als probleem, maar als signaal – ontstaat ruimte voor meer begrip, vertrouwen en gelijkwaardigheid. Ontdek hoe kleine aanpassingen leiden tot grote effecten voor leerlingen én leerkrachten.

Nederland bereidt zich voor op inclusief onderwijs, maar probleemgedrag van leerlingen belemmert dit vaak. Inclusie wordt onterecht als een luxe gezien. Inclusie vormt echter juist de basis voor goed onderwijs, vooral bij leerlingen met probleemgedrag. In het boek ‘Inclusief gedrag’ (Van Gemert, Speijers & Sergeant, 2025) tonen we aan hoe dit werkt en geven we een voorzet ter overdenking. Lees hier een introductie.

Als leerkracht heb je je handen vol aan oppositioneel gedrag en agressie in de klas. Hoe kun je vorm geven aan de gezagsrol zonder terug te keren naar de klassieke top-down-autoriteit? Verbindend gezag, gebaseerd op principes van geweldloos verzet, biedt je een heldere visie en concrete handvatten om dit te bereiken.

In de afgelopen jaren heeft het gedachtegoed rondom de teamgecentreerde arbeidsorganisatie (TAO) steeds meer aandacht gekregen. De basis van zo’n arbeidsorganisatie wordt gevormd door een collectieve verantwoordelijkheid voor de gehele ontwikkeling van een groep leerlingen. De term teamgecentreerdveronderstelt dat de meeste aandacht uitgaat naar het team. Maar is dat wel zo? Een theoretische verkenning van de teamgecentreerde arbeidsorganisatie, haar kenmerken en de bedoeling.

Dit artikel gaat over de teamgecentreerde arbeidsorganisatie in het onderwijs. Leraren dragen daarbij samen als team de verantwoordelijkheid voor de integrale ontwikkeling van leerlingen. De auteur beschrijft hoe teamgericht werken is ontstaan, wat het inhoudt en wat het betekent voor een school om op deze manier te werken.

Soort: Artikel

Onderwerp: gedrag en sociaal-emotionele ontwikkeling

Groeimindset is een begrip uit een wetenschappelijke theorie over motivatie, intelligentie en leren. Deze theorie wordt sinds ruim 30 jaar ontwikkeld door Carol Dweck en medewerkers. Veel leerkrachten en docenten hebben er weleens van gehoord en maken er bewust of onbewust in een of andere vorm gebruik van.

Soort: Artikel

Onderwerp: gedrag en sociaal-emotionele ontwikkeling

Soms wil het met de begeleiding van een leerling gewoon niet zo lukken. Het kind komt niet in beweging, lijkt de moed al bij voorbaat te hebben opgegeven of laat faalangstig gedrag zien. Tijd om eens te kijken naar de overtuigingen die de leerling over zichzelf heeft: zijn mindset.

Soort: Artikel

Onderwerp: ontwikkelingsproblematiek

Colette de Bruin is grondlegger van de Geef me de 5-methode en van Auti-communicatie, met als basis: concreet en helder communiceren. De Bruin ontwikkelde deze succesvolle manier van omgaan met mensen met autisme ‘van nature’. Nu heeft ze, samen met neurobioloog en autisme-expert dr. Fabiënne Naber, haar methodes wetenschappelijk onderbouwd.

Soort: Artikel

Onderwerp: schooluitval en thuiszitten

Bij sommige kinderen wordt al op relatief jonge leeftijd door ouders en/of school geconstateerd dat het onderwijs niet past, of de leerling consta- teert dit zelf. In dat geval zien we dat de betrokkenen gedurende lange tijd met elkaar van alles proberen om het onderwijs passend te maken. In deze brochure maakt het artikel van Fenne Frumau duidelijk dat schoolverlaten veelal een besluit is dat volgt op een op- eenstapeling van een grote hoeveelheid problemen en waarbij het onderwijs of de begaafdheid als zodanig nooit de enige oorzaak is.